قبل از اینکه به بحث اجرایی یادواره ی شهدا و چگونگی برگزاری یک یادواره ی شهدا بپردازم بحث کوتاهی را در خصوص تاریخچه ی برگزاری یادواره شهدا خدمتتان بازگو می کنم.

تاریخچه ی یادواره های شهدا :

اگر ما از سال 70 تا 80 را دهه ی اول، از 80 تا 90 را دهه ی دوم و از 90 تا 1400 را دهه ی سوم بنامیم روند یادواره ها در این زمان به این صورت بوده است:  

در سه سال اول برنامه های مربوط به شهدا بیشتر حول نوحه خوانی و روضه خوانی و بازگو کردن خاطرات آنها بوده است. که الحق مردمان آن زمان این امر را به خوبی برگزار کردند. (منظور سالهای 67 تا 70 است)

در دهه ی اول یعین بین 80 تا 70 شکافی بین شهدا افتاد و یادواره ها به حالت های گوناگون برگزار شد. (حرفم را به اشتباه نگیرید، منظورم روند برگزاری یادواره هاست!) اگر شهید مسئول بود یا در جایی فعالیت می کرد آن ارگان به دنبال جلوه نمایی بود. از این رو شهدایی که کم سن و سال یا سرباز بودند در این یادواره ها جایی نداشتند.

یادواره های دهه ی اول همانند سه ساله ی اول بود با تغییراتی کوچک، مثلاً برخی یادواره ها به جای مسجد در سالن های همایش و با حضور مدعو برگزار می شد که حاله ای از یادواره های دهه ی دوم را نشان می دادند.

در دهه ی دوم یعنی بین سال های 80 الی 90 شمسی ، شکاف بین شهدا با انجام کار فرهنگی از طرف ارگان های مختلف و چاپ و نشر کتاب ها و مجلات مختلف در خصوص دفاع مقدس، کمتر و کمتر شود. یعنی همه ی شهدا را مثل سال های ابتدایی دیدند؛ برای همه ی آن ها یادواره ای به خصوص و درخور توجه برگزار کردند. که از این حیث بسیار مورد توجه قرار گرفته بود.  

در این دهه در انتهای مراسم به نوحه خوانی می پرداختند، آن هم نه برای خود شهید بلکه برای امام حسین (علیه السلام ) و دیگر ائمه ی معصومین، که از این حیث پیشرفت قابل توجهی کرده بودند.

با گذشت سال ها یعنی در همین سال هایی که ما در آن هستیم، افراد به فکر زیبایی و ظریف کاری در نشان دادن فرهنگ دفاع مقدس افتادند. که در این خصوص می توان به برخی نمایشگاه های دفاع مقدس و یادواره های شهدا اشاره کرد.

حال باید چگونه یادواره ای برگزار کنیم؟

ما باید با در نظر داشتن سبک و سیاق دهه ی دوم یادواره های شهدا به سوی یادواره های دهه ی سوم بپردازیم.

دهه ی سوم دهه ی نشر دفاع مقدس است. زیرا دفاع مقدس و شهدا در دل و جان بچه های انقلاب رخنه نکرده است. و هم اکنون بچه های انقلاب عملاً برگزاری این یادواره ها را در دست گرفته اند، لذا  شناخت کافی و وافی از آن ندارند. در نتیجه نیازمند برنامه های ظریف فرهنگی برای نشر دفاع مقدس در کنار برگزاری یادواره شهدا هستیم. که انشاءالله به اختصار به توضیح چنین برنامه هایی می پردازم. 

برگزاری یادواره شهدا :

تبلیغات :

1.      بنرهای تبلیغاتی که در سراسر منطقه ی برگزاری یادواره شهدا نصب خواهد شد

2.      پوستر های تبلیغاتی که همچون بنر در منطقه برگزاری یادواره شهدا نصب خواهد شد.

3.      کارت دعوت برای خانواده های شهدا

نکته : لازم به ذکر است که طرح مربوط به یادواره ی هر سال یک طرح به خصوص باشد که تمامی طرح ها بر اساس آن طراحی شود. زیرا در این صورت مردم منطقه نسبت به طرح یادواره شهدا شرطی شده و همیشه با یک نگاه به یاد آن می افتند.

4.      تبلیغات سایبری : این بحث یکی از نکات ظریفی است که باید به هنگام برگزاری هر یادواره شهدا به آن بپردازیم. این تبلیغات به دوصورت انجام می پذیرد. اول اطلاع رسانی به سایت ها خبری و تحلیلی و فرهنگی ، و دوم میل زدن به دوستان و آن ها به دوستان خود. لذا در این صورت نیز موج جدیدی از تبلیغات در جامعه ی اطراف جاری و ساری می شود.

نکته : تبلیغات سایبری بیش از اینکه جنبه ی تبلیغاتی اش اهمیت داشته باشد جنبه ی فرهنگی اش مد نظر است. زیرا در کنار آن می توان نکاتی را از شهدا بیان کنیم و چون اینترنت مختص افراد مذهبی نیست؛ لذا وجود این دست مطالب در اینترنت بسیار واجب و ضروری است.

محتوا:

محتوای برگزاری یادواره مهمترین بخش است. زیرا یادواره انجام وظیقه نیست بلکه انجام تکلیف است. در وظیفه آدمی شاید کمی قصور کند ولی در انجام تکلیف باید هر آنچه در اختیار داریم را بگذاریم تا آن چه باید بشود ، بشود. از طرفی دیگر ما باید تا عمر داریم یاد شهدای دفاع مقدس را گرامی بداریم ، نمی شود با کار های تکراری این رسالت را به انجام برسانیم. پس با پرداختن به محتوا و کارهای جانبی یادواره باید رسالت خود را به خوبی هر چه تمام تر انجام دهیم.  

1.      قاری :  سعی کنیم از قاری تراز اول استفاده کنیم تا در همان ابتدا حال و هوای مراسم تغییر کند.

نکته : قبل از اذان در تلویزیون نوایی پخش می شود چه خوب است که آن را بگیریم و قبل از خواندن قرآن آن را پخش کنیم. (حال و هوای قرآن گرفته ام)

2.      مجری : فردی باشد که خود با شهدا آشنا و لحن مذهبی گونه ی شیرینی داشته باشد.  

3.      مدعو : صفار هرندی – سردار کوثر – و ...  بسته به این است که سیاست گذاری یادواره به چه سمت و سویی گرایش داشته باشد. فرهنگی یا سیاسی

4.      ذکر خاطره : این امر می تواند حتی توسط یکی جوان ها ولی به صورت تئاتر و نمایش برگزار شود.

5.      سرود : نیازمند شعری قوی است.

پیشنهاد : سرودی پیدا شود و چند نفری آن را تمرین کنند و در انتهای مجلس جمع خوانی شود. باید خود سرود بر روی کاغذ نوشته شده باشد و به تمامی افرادی که در یادواره شرکت می کنند داده شود. مثل مراسم هایی که در حسینیه امام خمینی (ره) در حضور مقام معظم رهبری برگزار می شود.

6.       کلیپ : دوحالت دارد. یک حالت در خصوص شهدایی است که یادواره در خصوص آن هاست. و دوم کلیپی در خصوص دفاع مقدس است.

نکته : از طرفی چون می خواهیم به سمت و سوی یادوراه های دهه ی سوم نزدیک شویم می توانیم از کلیپ های حزب الله لبنان و فلسطین نیز بهره ببریم. چرا که باید بگوییم آن ها ادامه دهنده ی راه شهدای هشت سال دفاع مقدس اند.

7.      ایستگاه بلوتوث صلواتی :  می توان در داخل حیاط ایستگاهی با نام بلوتوث صلواتی تشکیل داد و در آن جا به بلوتوث کلیپ شهدا ، نوای شهدا و ... پرداخت. کلیپ های حزب الله هم خوب است. چه خوب است که کلیپ های پخش شده در یادواره را برای موبایل آماده کرد و در آنجا به افراد شرکت کننده داد.

8.      خواندن دلنوشته : دلنوشته ای اثر گذار که دل همه را به سوی دفاع مقدس بکشاند و از او سخن بگویند. باید به گونه ای خوانده شود که دل افراد حاضر در یادواره بشکند و یاد آن دوران بیفتند. این جای مراسم بسیار مهم است.

9.      هدیه :  هدیه ی به چند بخش تقسیم بندی می شود :

1.      Cd مولتی مدیا شهدا (اگر درست کرده اید)

2.      وصیت نامه های شهدا

3.      خودکار

4.      پوشه

5.      هدیه ای کوچک ولی خاص ( باید در مهستان به دنبال آن باشیم)

10.  نمایشگاه : بخش نمایشگاه را در خارج از مسجد می توان درست کرد. باید برای نمایشگاه امسال سعی کنیم فکری نو داشته باشیم و برای تهیه ی آن زمان بیشتر خرج نماییم. برای هرچه بهتر شدن این قضیه می توانیم به نمایشگاه های دائمی دفاع مقدس سر بزنیم تا ایده های نو را بدست آوریم.  

11.  تزئینات داخلی مسجد : باید هارمونیک باشد و همه ی تزئینات به همدیگر بخورد. نه یک مشرق و دیگری مغرب باشد.

12.  فیلمبرداری: فیلمبرداری باید با وجود سه دوربین گرفته شود که این دوربین ها باید به ویدئوپرژکتورها نصب شده باشند و با همدیگر هماهنگ باشد. تغییر تصاویر و ....

13.  گروه ساخت مستند از خود یادواره : ما باید در کنار این که یادواره را انجام می دهیم فیلم ها و عکس های مختلفی را از پشت صحنه ی این یادواره بگیریم تا هم در گزارشات از آن ها استفاده کنیم و هم در مولتی مدیای بعد از مراسم.

14.  مولتی مدیای بعد از برگزاری یادواره شهدا : پس از برگزاری یادواره مولتی مدیای این مراسم ساخته خواهد شد تا در دسترس مردم نیز قرار گیرد. طراحی این مولتی مدیا باید از هم اکنون آغاز گردد تا بعد از مراسم خیلی سریعتر از زمان ممکن چاپ شده و به دسترس عموم برسد. این کار فرهنگی است نه اطلاع رسانی پس باید به آن پرداخت.

15.  بخش پیشنهادی : دو بخش دیگر برای اضافه کردن به سین برنامه می توان در نظر داشت :

1.      آواز خوانی : فردی را که چند سالیست آواز خوانی می کند را دعوت کنیم تا در مراسم یکی از شعر هایی مورد نظر ما را به صورت سحر خوانی بخواند. این نوع خواندن دل و جان را صفا می دهد.

2.      تئاتر : نمی دانم چه تئاتری ولی باید دیگر وارد این تیپ کارهای فرهنگی در یادوراه های شهدا بشویم.

ببخشید سرتون و درد آوردم

در کنار عظمت دفاع مقدس و دلاوریهای ایثارگران، انتقال زوایای پیدا و پنهان اون هشت سال نورانی اهمیت فوق العاده ای داره. این اهمیت انتقال دقیق و کامل اتفاقات تا جاییه که در جریان کربلا عقیله بنی هاشم(س) و حضرت سجاد(ع) مامور به ابلاغ پیام کربلا به دیگران می شن و کار عظیم شهدای کربلا رو با کارشون تکمیل می کنن.
شب های خاطره و یادواره های شهدا که به برکت خون مقدس شهدا در گوشه و کنار این سرزمین به دفعات و کرّات شکل میگیره نقش بسزایی در انتقال فرهنگ ناب دفاع مقدس به همه علی الخصوص نسل سوم و چهارم داره؛ لذا با توجه به اینکه بحمدلله در این سالها در گوشه و کنار کشور، یادواره های مختلفی برای شهدا برگزار می شه، بسیاری از همراهانمون در قافله شهداء، بارها مراحل و برنامه هایی رو که برای برگزاری یک یادواره شهدا نیازه رو سوال کردن و درخواست داشتن راهنمایی صورت بگیره؛ برا همین ما هم با توجه به وسعمون و این تجربیات اندک و نمونه کارهایی که بعضا انجام شده، بررسی کردیم و این پست رو در ایام هفته دفاع مقدس به خادمان شهدا در سراسر کشور عزیزمون هدیه میکنیم تا ایشالله بتونیم کارهای بهتری رو در مراسماتمون انجام بدیم، برا همین یک لیستی از فعالیتهای قابل اجرا در مراسمات شهدا رو اینجا میاریم تا دوستانی که علاقمند هستند بتونن بهتر برنامه ریزی و اجرا کنند.
همین ابتدا این تذکر رو میدیم که مسلما این برنامه ها کامل و بی اشکال نیست و فقط بصورت پیشنهادی بوده و میشه یک یا چند قسمت اون رو در یک یادواره شهدا اجرا کرد و قطعا بسیاری از دوستان تجربیات بهتر و گرانبهاتری دارند و که ازشون درخواست داریم تجربیات و پیشنهادات قابل اجراشون رو ذیل همین پست با کامنت اعلام کنن تا این پست تکمیل تر بشه و موارد بیشتری رو در بر بگیره.

برنامه پیشنهادی جهت برگزاری یادواره شهداء: (هر کجا علامت + رو مشاهده فرمودین روش کلیک کنید)

الف) برنامه های قبل از یادواره:
منظور برنامه هایی است که برای جریان سازی و بهتر برگزار شدن یادواره از چند وقت (یک یا چند ماه) قبل از برنامه اصلی اجرا می گردد:
1- جمع آوری اطلاعات زندگینامه، وصیت نامه، خاطرات، تصاویر و فیلم شهدای مورد نظر
2- ایجاد سایت یا وبلاگ و استفاده از موارد بند 1 در آن
3- برگزاری سلسله دیدار هایی با خانواده شهدای مورد نظر (از چند وقت قبل و بعد از مراسم)
4- پخش فیلمهای مستند و داستانی از شهدا بصورت هفتگی یا ماهیانه
5- آماده سازی ذهنی مخاطبین به برگزاری یادواره از یک یا دو ماه قبل از مراسم اصلی با برنامه هایی نظیر ارسال پیامک های هفتگی با موضوعات ذیل به مخاطبین، برگزاری مسابقات کتبی و مختصر بصورت هفتگی(مانند +)، نصب تراکت یا بنر (در ابعاد نهایتا A1) در محل رفت و آمد و دید مخاطبین با تیترهایی مثل: تا یادواره، کمتر از یک ماه تا برگزاری یادواره .... و شعر یا گزیده وصایای شهدا
پیشنهاد- چند نمونه از جملات و شعر جهت استفاده در تراکت و یا پیامک:
+ یادواره شهدای ما، تکریم سربدارانی است که هنوز هم غریو الله اکبرشان از آوردگاه شلمچه طنین انداز است.
+ یادواره شهدا تجدید عهد و بیعت با رادمردانی است که هنوز باد و خاطرشان در تاریخ درخشان است و معرفتشان در سجاده های سرشار ار نیایش متبلور .
+ تا شروع یادواره شهدا هر روز چند شاخه گل صلوات را نثار شهدا کنیم.
+ در آستانه یادواره شهدا چه زیباست که به اتفاق خانواده سری به گلزار شهدا بزنیم.
+ یادواره از شهیدان بهر چیست
آمدم اینجا بفهمم کی به کی است
یادواره بوی غربت می دهد
حس ایام زیارت می دهد
6- غبار روبی مزار شهدای موردنظر

ب) برنامه های مختص یادواره:
منظور برنامه هایی است که در هفته های منتهی به برگزاری مراسم اصلی می بایست برگزار شود:

1- تهیه ویژه نامه(نشریه) یادواره و استفاده از اسناد و آثار بجا مانده از شهدا در آن
2- چاپ گوشه هایی از زندگینامه یا وصیت نامه و خاطرات شهدا در برگه های مجزا یا بصورت بنر و استند، بصورت بزرگ و نصب آن در محل برگزاری یادواره (مانند +)
3- تهیه کلیپ برای نمایش در مراسم با استفاده از تصاویر، فیلمها و یا دیگر مستندات از شهدا
4- پیش بینی و تهیه دعوتنامه مخصوص خانواده های شهدا برای شرکت در مراسم
5- دعوت از مسئولین و مدعوین خاص و مورد نظر جهت شرکت در مراسم
پیشنهاد- چند نمونه از متن دعوتنامه برای مخاطبین مختلف (نوجوانان، بزرگسالان و ...) را می توانید اینجا + ببینید.  
6- دعوت از رسانه ها (روزنامه های شهری، سایتهای خبری و شبکه های استانی) جهت انعکاس اخبار یادواره
7- ایجاد نمایشگاه محتوایی (پوستر دفاع مقدس، شهدا، آثار بجا مانده از شهدا، جنگ نرم و ابعاد آن، کتاب و ...) در ایام برگزاری یادواره.
به عنوان پیشنهاد: می توان در نمایشگاه از پوسترهای بسیار مفید لایه های پنهان جنگ (+)، نرم افزار تفال به شهداء (+) و یا بلوتوث های خاکی (+) (+) (+) استفاده کرد.
8- بررسی و پاسخگویی به شبهات جنگ و دفاع مقدس در نشریه یا نمایشگاه یادواره
پیشنهاد- برخی از شبهات را می توانید اینجا (+) ببینید.
9- تهیه هدیه و یادبود یادواره و اهدا به شرکت کنندگان
پیشنهاد- حتی المقدور از محصولات محتوایی نظیر نشریات مفید، فلش کارت های مناسب (از جمله، کارهای موسسه روایت سیره شهدا و مطاف +) و مرتبط (از زندگینامه شهدا و ...) استفاده شده تا بار محتوایی و فکری داشته باشد. اهدای چفیه، پلاک و امثالهم هرچند که زیباست و نماد دفاع مقدس است ولی بار فکری ندارد.
10- تقدیر از فرزندان موفق شهدا (از لحاظ علمی، مذهبی و..) در مراسم
11- تهیه تقدیرنامه و اهدا به خانواده محترم شهداء
12- تزیین مسیر منتهی به محل برگزاری مراسم با حال و هوای جبهه (تور استتار یا چفیه و پیشانی بند و...)
13- آماده سازی و تعبیه جایگاه خانواده شهدا در مراسم
پیشنهاد- در مکانی مناسبی از محل برگزاری یادواره جایگاهی مشخصی شده و بصورت خاصی از پدران یا مادران شهدا دعوت شود که در آن جایگاه مستقر گردند. جمله حضرت امام(ره): "شما خانواده های شهدا چشم و چراغ این ملتید." می تواند در آن جایگاه نصب شود. (مثل این تصویر +)
14- اجرای دکلمه یا متن ادبی (نامه ای به پدر شهیدم) توسط فرزند یکی از شهدا در مراسم (مثل این متن +)
15- چند متن پیشنهادی برای مجریان یادواره شهدا (+)
16- تهیه قطعاتی از وصایای شهدا در ابعاد کوچک و پخش در بین شرکت کنندگان
پیشنهاد- در صورت نیاز، از این فایل آماده (+) می توانید استفاده نمایید.

پی نوشت:
- اول پست هم عرض شد که این پست کامل نیست و با نظرات و پیشنهادات ارزشمند شما تکمیل تر میشه پس همچنان منتظر اضافه شدن مطالب این پست باشید.
- اگر در استفاده از مطالب نیاز به پسورد بود این عبارت را دقیقا وارد کنید: Qafeleh.ir
- به عنوان نمونه یک سری تصاویر مرتبط با برگزاری یادواره های شهدا که از برنامه های مختلف گردآوری شده بود در ذیل همین پست آورده شده، اگر تمامی تصاویر (حدود 80 عکس) و نمونه طرحها، فضاسازی ها و ... را می خواهید مشاهده کنین اینجا + را کلیک کنید.
- اگر می خواهید نوای وب در وبلاگ یا سایت شما هم طنین انداز بشه این کد + رو تو ویرایش قالبتون کپی کنین تا در مناسبتها و بدون اینکه نیاز به تغییری باشه نوای جدید پخش خواهد شد.
- و حرف آخر اینکه اگه این پست هرچند ناچیز مورد قبولتون افتاد در کنار سلام و درود به شهدا، حقیر عاصی رو هم خیلی دعاااااا بفرمایین که بسیار محتاجم...

نمونه ای از تصاویر:

بخش اول: فضا سازی 

مقام معظم رهبری:هر چه امروز کشور ما دارد و هرچه در آینده بدست بیاورد به برکت خون این

 جوانان شهیداست.

مقام معظم رهبری:نمک شناسی حق شهدا این است که در راهی که آن ها باز کرده اند،حرکت کنیم.

مقام معظم رهبری:امروزه زنده نگه داشتن یاد و خاطره شهدا کمتر از شهادت نیست.   

مقام معظم رهبری:هر شهید پرچمی برای استقلال و شرف این ملت است.

درپایان سخنی از پیامبر رامینویسم که می فرمایند:شهیدهفتاد نفراز بستگان خود را شفاعت می کند.

   بازماندگان و عزیزان شهدا باید همواره شکرگزار خداوند باشند.

    پیام شهداى هفدهم شهریور حفظ اسلام، قرآن و حدیث است.

    خاطره‏ى شهدا را باید در مقابل طوفان تبلیغات دشمن زنده نگهداشت.

    رسم شهادت و سنت الهى قتل فى‏سبیل‏اللَّه، با نظام اسلامى زنده شد.

    زنده نگه داشتن یاد شهداى انقلاب باعث تداوم حرکت انقلاب است.

    شهادت، بالاترین پاداش و مزد جهاد فى‏سبیل‏اللَّه است.

    شهادت، مرگ انسانهاى زیرک و هوشیار است.

    شهادت، نشانه‏ى استوارى است.

    شهادت، یعنى وارد شدن در حریم خلوت الهى.

    شهداى ما مظهر عقلانیت دینى و مدافع حقانیت و عدالت بودند.

    عزت امروز اسلام و مسلمین ثمره خون شهدا است.

    عظمت ما به خاطر شهادت جوانان و فرزندان این ملت است.

    یاد شهدا باید همیشه در فضاى جامعه زنده باشد.

    شهادت، مرگ تاجرانه است

    مقام معظم رهبری

       پرچم عروج انسان به بام معنویت که امروز   درگوشه وکناردنیا برافراشته می شود   درحقیقت پرچم امام ما وشهیدان اوست .آنها زنده اند وروز به روز زنده تر خواهند شد .

:هر چه امروز کشور ما دارد و هرچه در آینده بدست بیاورد به برکت خون این جوانان شهیداست.

مقام معظم رهبری:آنچه مهم است حفظ راه شهداست،یعنی پاسداری از خون شهدا،این وظیفه اول ماست.

نمک شناسی حق شهدا این است که در راهی که آن ها باز کرده اند،حرکت کنیم.

امروزه زنده نگه داشتن یاد و خاطره شهدا کمتر از شهادت نیست.   

:هر شهید پرچمی برای استقلال و شرف این ملت است.

شهادت بالاترین پاداش و مزد فی سبیل الله است.

گزیده بیانات مقام معظم رهبری درباره دفاع مقدس

هفته دفاع مقدس یادآور حادثه‌اى عظیم و به بار نشستن نتایجى عظیم‌تر در سیر انقلاب ملت ماست و هیچ گاه از ذهن ملت محو نخواهد شد.

هفته‌ى جنگ در حقیقت هفته‌ى ایثار است، هفته‌ى فداکارى است، هفته‌اى است که در آن بزرگ‌ترین آزمایش فداکارانه‌ى ملت ما شکل گرفته است.

این جنگ آن‏قدر حرف گفتنى دارد که اگر دهها سال هنرمندان ما و افراد خوش‌ذوق و با ابتکار بنشینند و در جزء جزء آن کار کنند، باز هم حرف‌هاى گفتنى خواهند داشت.

ما جنگِ با این عظمت و پُر از حماسه و حقیقتاً پُر از جلوه‏هاى زیبا و بى‏نظیر داشته‏ایم؛ نسل جدید هم از آن خبر ندارد؛ باید این‌ها احیاء، بازیابى و بازسازى شود و در معرض دید قرار گیرد.

این جنگ [جنگ هشت ساله‏]، مظهر و تجلى همه‏ى روحیات خوب و سازنده‏‌اى است که یک ملت و یک کشور را مى‏تواند به تعالى حقیقى برساند.

حماسه‏ ملت ایران در دفاع مقدس، نمایش‌گر قله ظرفیت‌هاى انسانى مردم این سرزمین خدایى است   

فداکاری‌ها‌ى هشت سال دفاع مقدس‏ توانست یک نظام الهى و معنوى و متّکى بر تفکّر و اندیشه درست و برخاسته از ایمان را تحکیم کند.

 این تجربه‏ى درس‏آموز [دفاع مقدس‏]، سرمشق همیشگى ملت بزرگ ایران و الگوى موفقى در برابر چشم همه‏ى ملت‌هاى مسلمان است.

مقام معظم رهبری

1- شهادت دُرّ گرانبهایی است که بعد از جنگ به هر کس نمی دهند.

2- ما فقه بـه معنـای واقعی کلمـه و قرآنی آن را در میدان جنگ آموخته ایم .

3- امروز، به فضل همین شهادتها و به برکت خون شهدا، ملت ما، ملت سربلند و آبرومندی است و ملتها آبرو و عزت را این گونه باید پیدا کنند.

4- شهادت بالاترین پاداش و مزد جهاد فی سبیل الله است.

5- همه کسانی که در جنگ تحمیلی هشت ساله، چه با حضور خود یا فرزندان و عزیزانشان، حضور و فعالیتی داشته اند، مخصوصا خانواده شهیدان عزیز و جانبازان و اسیران گرامی، باید بدانند که در امتحانی بزرگ شرکت کرده و در آن سربلند بیرون آمده اند .

6- فرزندان شهدا بدانند که پدران آنان موجب شدند که اسلام، در چشم شیطانها و طاغوتهای عالم، ابهت پیدا کند.

7- ایستادگی در مقابل دشمنان مقتدر و مسلط، زورگوی ظالم و پرروی گستاخ، کار بسیار بزرگ و با عظمتی است. این همان کاری است که مردم ما کردند و عظمت ملت ما به خاطر همین شهادت جوانان شما و شجاعت فرزندانتان بود.

8- شهید جانش را فروخته و در مقابل آن، بهشت و رضای الهی را گرفته است که بالاترین دستاوردهاست. به شهادت در راه خدا، از این منظر نگاه کنیم. شهادت، مرگ انسانهای زیرک و هوشیار است که نمی گذارند این جان، مفت از دستشان برود و در مقابل، چیزی عایدشان نشود.

9- شهدا، علاوه بر مقامات رفیع معنوی، که زبانها و قلمها از توصیف آن و چشم و دلها از مشاهده آن ناتوانند، مشعلدار پیروزی و استقلال ملتند و حق بزرگ آنان بر گردن ملت، بسی عظیم است.

10- پرچم عروج انسان به بام معنویت که امروز در گوشه و کنار دنیا برافراشته می شود، در حقیقت پرچم امام ما و شهیدان اوست. آنها زنده اند و روز به روز زنده تر خواهند شد.

11- من اکنون به پدران و مادران، همسران و فرزندان، خواهران و برادران و دیگر کسان شهدای عزیز و جانبازان و اسراء و مفقودین درود می فرستم و اعلام می کنم که آنان در رتبه و شان معنوی، بلافاصله پشت سر عزیزان فداکار خویشند.

12- هر چه داریم، به برکت جانفشانیها و فداکاری هاست، به برکت روحیه شهادت طلبانه است.

13- اساسا جهاد واقعی و شهادت در راه خدا، جز با مقدمه ای از اخلاصها و توجه ها و جز با حرکت به سمت “انقطاع الی الله” حاصل نمی شود.

14- اگر مجاهدت فداکارانه جوانان این مرز و بوم که به این شهادتها منتهی شده است نمی بود، همه روزهای این ملت، در زیر چتر سیاه ظلم و تجاوز و دخالت دشمنان اسلام و ایران، به شبهای تار بدل می گشت.

15- فداکاری شهیدان و گذشت خانواده ها و حضور رزمندگان ما بود که ابرهای تیره و تار آن روزگار دشوار را از افق زندگی این ملت زدود.

مقام معظم رهبری مدظله العالی

    1-در عالم ملکوت، علما و بزرگان و زهاد و عبّاد با حسرت به جایگاه شهدا نگاه مى‏کنند.

    2-ارزش شهادت بالاترین ارزشهاست و زمان، همه چیز به جز خون شهید را کهنه مى‏کند.

    3-بازماندگان و عزیزان شهدا باید همواره شکرگزار خداوند باشند.

    4-پیام شهداى هفدهم شهریور حفظ اسلام، قرآن و حدیث است.

    5-خاطره‏ى شهدا را باید در مقابل طوفان تبلیغات دشمن زنده نگهداشت.

    6-رسم شهادت و سنت الهى قتل فى‏سبیل‏اللَّه، با نظام اسلامى زنده شد.

    7-زنده نگه داشتن یاد شهداى انقلاب باعث تداوم حرکت انقلاب است.

    9-شهادت، مرگ انسانهاى زیرک و هوشیار است.

    10-شهادت، نشانه‏ى استوارى است.

    11-شهادت، یعنى وارد شدن در حریم خلوت الهى.

    12-شهداى ما مظهر عقلانیت دینى و مدافع حقانیت و عدالت بودند.

    13-عزت امروز اسلام و مسلمین ثمره خون شهدا است.

    14-عظمت ما به خاطر شهادت جوانان و فرزندان این ملت است.

    15-یاد شهدا باید همیشه در فضاى جامعه زنده باشد.

    16-شهادت، مرگ تاجرانه است

1- شهادت دُرّ گرانبهایی است که بعد از جنگ به هر کس نمی دهند.

2- ما فقه بـه معنـای واقعی کلمـه و قرآنی آن را در میدان جنگ آموخته ایم .

3- امروز، به فضل همین شهادتها و به برکت خون شهدا، ملت ما، ملت سربلند و آبرومندی است و ملتها آبرو و عزت را این گونه باید پیدا کنند.

4- شهادت بالاترین پاداش و مزد جهاد فی سبیل الله است.

5- همه کسانی که در جنگ تحمیلی هشت ساله، چه با حضور خود یا فرزندان و عزیزانشان، حضور و فعالیتی داشته اند، مخصوصا خانواده شهیدان عزیز و جانبازان و اسیران گرامی، باید بدانند که در امتحانی بزرگ شرکت کرده و در آن سربلند بیرون آمده اند

 .
6- فرزندان شهدا بدانند که پدران آنان موجب شدند که اسلام، در چشم شیطانها و طاغوتهای عالم، ابهت پیدا کند.

7- ایستادگی در مقابل دشمنان مقتدر و مسلط، زورگوی ظالم و پرروی گستاخ، کار بسیار بزرگ و با عظمتی است. این همان کاری است که مردم ما کردند و عظمت ملت ما به خاطر همین شهادت جوانان شما و شجاعت فرزندانتان بود.

8- شهید جانش را فروخته و در مقابل آن، بهشت و رضای الهی را گرفته است که بالاترین دستاوردهاست. به شهادت در راه خدا، از این منظر نگاه کنیم. شهادت، مرگ انسانهای زیرک و هوشیار است که نمی گذارند این جان، مفت از دستشان برود و در مقابل، چیزی عایدشان نشود.

9- شهدا، علاوه بر مقامات رفیع معنوی، که زبانها و قلمها از توصیف آن و چشم و دلها از مشاهده آن ناتوانند، مشعلدار پیروزی و استقلال ملتند و حق بزرگ آنان بر گردن ملت، بسی عظیم است.

10- پرچم عروج انسان به بام معنویت که امروز در گوشه و کنار دنیا برافراشته می شود، در حقیقت پرچم امام ما و شهیدان اوست. آنها زنده اند و روز به روز زنده تر خواهند شد.

11- من اکنون به پدران و مادران، همسران و فرزندان، خواهران و برادران و دیگر کسان شهدای عزیز و جانبازان و اسراء و مفقودین درود می فرستم و اعلام می کنم که آنان در رتبه و شان معنوی، بلافاصله پشت سر عزیزان فداکار خویشند.

12- هر چه داریم، به برکت جانفشانیها و فداکاری هاست، به برکت روحیه شهادت طلبانه است.

13- اساسا جهاد واقعی و شهادت در راه خدا، جز با مقدمه ای از اخلاصها و توجه ها و جز با حرکت به سمت “انقطاع الی الله” حاصل نمی شود.

14- اگر مجاهدت فداکارانه جوانان این مرز و بوم که به این شهادتها منتهی شده است نمی بود، همه روزهای این ملت، در زیر چتر سیاه ظلم و تجاوز و دخالت دشمنان اسلام و ایران، به شبهای تار بدل می گشت.

15- فداکاری شهیدان و گذشت خانواده ها و حضور رزمندگان ما بود که ابرهای تیره و تار آن روزگار دشوار را از افق زندگی این ملت زدود.ا و حضور رزمندگان ما بود که ابرهای تیره و تار آن روزگار دشوار را از افق زندگی این ملت زدود.

زنده نگه داشتن یاد شهدای انقلاب باعث تداوم حرکت انقلاب است

شهادت خلعت ذى‏قیمتى است که خداى متعال بر تن خاصان مى‏پوشاند.

دشمنان هم بدانند که به توفیق الهى نمى‏گذاریم و این ملت هم نمى‏گذارد که نام شهید و نام شهادت در این کشور فراموش شود

آنچه باید به عنوان بالاترین ارزشها محسوب بشود، همین ارزش شهادت و فداکارى شهیدان عزیز ماست.

شهادت بالاترین ارزش عاشورایى انسان و بالاترین ارزش در معیار ارزش‏هاى معنوى است.
جهاد و شهادت، دو فصل بزرگ حرکت بسیجى است.

یاد شهیدان را باید گرامى بدارید و زنده نگه دارید. 

از نام شهید و از افتخار به شهید هرگز غفلت نکنید.

معیار اسلامى، «شهید» را از زمره‌ى مردم معمولى بیرون مى‌بَرد و در کنار اولیا و صدیقین قرار میدهد.

خداى متعال، بزرگترین لطف را در حقّ شهید کرده است.

لحظه شهادت، جزو شیرینترین لحظات هر شهیدى است.

همه باید پاسدار خون شهید باشند و از آن حفاظت کنند.

 هر چه انقلاب اسلامی دارد، از برکت مجاهدت شهدا و ایثارگران است. امام خمینی(ره)

--------------------------------------------------------------------------------

خانواده شهدا، چشم و چراغ این ملتند. امام خمینی(ره)

--------------------------------------------------------------------------------

ای بازماندگان شهدای به خون خفته! و ای معلولان عزیزی که حیات جاوید را با نثار سلامت خود بیمه کرده اید! مطمئن باشید که ملت شما مصمم است پیروزی را تا[اقامه] حکومت الله و تا ظهور بقیة الله _ روحی فداه _ نگهبان باشد. امام خمینی(ره)

--------------------------------------------------------------------------------

هان ای شهیدان! در جوار حق تعالی آسوده خاطر باشید؛ که ملت شما پیروزی شما را از دست نخواهد داد. امام خمینی(ره)

--------------------------------------------------------------------------------

شما(جانبازان) خودتان زبان گویای افتخار هستید، زبان گویای اسلام هستید. امام خمینی(ره)

--------------------------------------------------------------------------------

درود بر شما معلولان و مصدومان که اعضا و سلامت خود را در راه اعتلای قرآن کریم از دست دادید. امام خمینی(ره)

--------------------------------------------------------------------------------

مجروحین و معلولین خود چراغ هدایتی شده اند که در گوشه گوشه این مرز و بوم، به دین باوران راه رسیدن به سعادت آخرت را نشان می دهند. امام خمینی(ره)

--------------------------------------------------------------------------------

مبادا یک وقتی یک کلمه درشتی گفته بشود به این بازماندگان شهدا یا به این معلولین و مجروحین. امام خمینی(ره)

--------------------------------------------------------------------------------

سلام گرم و محبت خالصانه ام را به این سرمایه های گرانبهای انقلاب، این یادگاران معلمین جاوید دانشگاه عشق و شهادت ابلاغ نمایید. امام خمینی(ره)

--------------------------------------------------------------------------------

مفقودین عزیز محور دریای بی کران خداوندی اند، و فقرای ذاتی دنیای دون در حسرت مقام والایشان در حیرتند. امام خمینی(ره)

--------------------------------------------------------------------------------

کارنامه نورانی شهادت و جانبازی عزیزان شما، گواه صادقی بر کسب بالاترین امتیازات و مدارج تحصیلی معنوی آنان است، که با مهر رضایت خدا امضا شده است؛ و کارنامه شما در گرو تلاش و مجاهدت شماست. امام خمینی(ره)

--------------------------------------------------------------------------------

شما فرزندان شاهد، گواهان صادق و یادگاران عزمها و اراده های استوار و آهنین، نمونه ترین بندگان مخلص حقید. امام خمینی(ره)

--------------------------------------------------------------------------------

قبور شهدا و اجساد و ابدان معلولان، زبان گویایی است که به عظمت روح جاوید آنان شهادت می دهد. امام خمینی(ره)

--------------------------------------------------------------------------------

این جانب هر وقت با این عزیزان معظّم(خانواده شهدا) بر خورد می کنم یا وصیتنامه انسان ساز شهیدی را می بینم، احساس حقارت و زبونی می کنم. امام خمینی(ره)

--------------------------------------------------------------------------------

خدمت به خانواده های شهدا، خدمت به نبی اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم)، خدمت به انبیاست. امام خمینی(ره)

--------------------------------------------------------------------------------

شهدای انقلاب بزرگ، چون شهدای صدر اسلام، در پیشگاه مقدس ربوبی، ارزشمند و مورد عنایت حق تعالی و اولیای اسلام ارزشمند خواهد بود. امام خمینی(ره)

--------------------------------------------------------------------------------

شما خانواده های شهدا و معلولین و مجروحین، نشان دادید که هرگز اجازه نمی دهید استعمار بر مقدرات این کشور سایه افکند. امام خمینی(ره)

--------------------------------------------------------------------------------

خانواده های شهدا و اسرا و مفقودین و جانبازان، خود حافظ و نگهبان ارزش شهادت و ایثار بوده اند و بعد از این نیز _ به یاری خدا _ پاسدار آن خواهند بود. امام خمینی(ره)

--------------------------------------------------------------------------------

امید است شما عزیزان خردسال، که یادگار فداکاران در راه خداوند تعالی و اسلام عزیز هستید، چون پدران بزرگوار خویش خود را برای دفاع از اسلام بزرگ و میهن عزیز مهیا سازید. امام خمینی(ره)

--------------------------------------------------------------------------------

شما خانواده های شهدا، با شهادت افتخار آفرینان این مرز و بوم، به جهان فهماندید که از همه عزیزان در راه اسلام خواهید گذشت. امام خمینی(ره)

--------------------------------------------------------------------------------

ما از خدا هستیم همه، همه عالم از خداست، جلوه خداست؛ و همه عالم به سوی او برخواهد گشت.پس چه بهتر که برگشتش اختیاری باشد و انتخابی، و انسان انتخاب کند شهادت را در راه خدا، و انسان اختیار کند موت را برای خدا و شهادت را برای اسلام. امام خمینی(ره