توجه به کودک
گروهى از کودکان مشغول بازى بودند. ناگهان با دیدن پیامبر(ص) کهبه مسجد مىرفت، دست از بازى کشیدند و به سوى حضرت دویدند و اطرافش را گرفتند. آنها دیده بودند پیامبر اکرم(ص)، حسن(ع) و حسین(ع) را به دوش خود مىگیرد و با آنها بازى مىکند. به این امید، هر یک دامن پیامبر را گرفته، مىگفتند: «شتر من باش»!
پیامبر مىخواست هر چه زودتر خود را براى نماز جماعت بهمسجد برساند، اما دوست نداشت دل پاک کودکان را برنجاند. بلالدر جستجوى پیامبر از مسجد بیرون آمد، وقتى جریان را فهمید خواست بچهها را تنبیه کند تا پیامبر را رها کنند. آن حضرت وقتى متوجه منظور بلال شد، به او فرمود: «تنگ شدن وقت نماز براى من ازاین که بخواهم بچهها را برنجانم بهتر است.»
پیامبر از بلال خواست برود و از منزل چیزى براى کودکان بیاورد. بلال رفت و با هشت دانه گردو برگشت. پیامبر(ص) گردوها را بین بچهها تقسیم کرد و آنها راضى و خوشحال به بازى خودشان مشغولشدند.(1)
P . نفایس الاخبار، ص 286. P(2)
بیان: توجه به نیاز و خواستههاى کودک از اصول اولیه تربیت است. آسانترین و پسندیدهترین راه، راضى کردن کودکان و همان روش متواضعانه پیامبر است که علاوه بر تأمین نیاز کودک، به آنها نوعى شخصیت نیز مىبخشد.
2- مسؤولیت پدران
روزى عدّهاى از کودکان در کوچه مشغول بازى بودند. پیامبر(ص) در حین عبور، چشمش به آنها افتاد و خواست نقش بسیار بزرگ پدران و مسؤولیت سنگین آنها را در رشد کودک به همراهانشان گوشزد کند.
فرمود:«واى بر فرزندان آخرالزّمان از دست پدرانشان.»
اطرافیان پیامبر با شنیدن این جمله به فکر فرو رفتند. لحظهاى فکر کردند شاید منظور پیامبر، فرزندان مشرکان است که در تربیت فرزندانشان کوتاهى مىکنند.
عرض کردند: «یا رسول الّله، آیا منظورتان مشرکین است؟»
- نه، بلکه پدران مسلمانى را مىگویم که چیزى از فرایض دینى را بهفرزندان خود نمىآموزند و اگر فرزندانشان پارهاى از مسائل دینى را فراگیرند، پدران آنها،ایشان را از اداى این وظیفه باز مىدارند.
اطرافیان پیامبر با شنیدن این سخن، تعجب کردند که آیا چنین پدران بىمسؤولیتى نیز هستند.
پیامبر که تعجب آنها را از چهرهشان خوانده بود ادامه داد: «تنها بهاین قانع هستند که فرزندانشان از مال دنیا چیزى را به دست آورند....»
آنگاه فرمود: «من از این قبیل پدران بیزار و آنان نیز از من بیزارند.»(3)
P . مستدرک الوسائل، ج2، ص 625 . P(4)
بیان: در عصر حاضر، دلیل دور بودن و ناآگاهى قشر عظیمى از کودکان و نوجوانان از مسائل مذهبى، بىتوجهى والدینشان به این مسأله مهماست.