از برنامه های دینی که معمولا در هر مذهبی به گونه ای اجرا می شود روزه است روزه در اسلام یک خودنگهداری خاص یک ماهه در طول سال است این یک ماه برای اینکه مسلمانان جهان برنامه ای مشخص داشته باشند از میان ماهها ممتاز شده است و آن ماه رمضان هر سال قمری است خودنگهداری شامل خوردنیها و آشامیدنیها و لذات شهوی و نوعی مراقبت در تمرین تهذیب نفس ، و حتی پرهیز از آلودگیهای ذهنی است برنامه ی پرهیز از خوردن و آشامیدن و از تامین شهوات جسمانی : هر چند مشروع باشد تنها برای روزهاست و شاید به همین جهت در فارسی آنرا (( روزه )) نام نهاده اند فلسفه و فوائد روزه نیز منحصر به جهات جسمانی آن : مثلا نوعی استراحت برای جهاز هاضمه و غیره و یا جهات اجتماعی و رسیدگی به حال فقرا و ناداران ، نیست بلکه برنامه ایست جامع برای باتقوی شدن افراد آن جوامع . و سپری است نگهدارنده از آسیب پذیریهای پشیمانی زا و تمرینی است برای انسان شدن و انسانی اندیشیدن و مقاوم بار آمدن و آسیب ناپذیری از حوادث .و مجالی است برای پرورش استعدادهای نهانی انسان که در اثر خودنگهداری آگاهانه و ارادی او بدست می آید و او را انسانی خود ساخته و غیر متظاهر بار می آورد از همین روست که در آن ریاکاری راه ندارد و قصد تقرب در آن بسی عمیق و واقعی است روزه اگر درست انجام بگیرد و منحصر به تحمل گرسنگی و تشنگی روزها نباشد و همچنین غرور آور نگردد پاداشی جز دیداری از حق با آن برابری نمی کند .

رسد آدمی به جایی که به جز خدا نبیند 000  

فوائد و فلسفه بیدارشدن هنگام سحر ، سوا از صواب آن : به این دلیل است که با چنین حس پاکی ، می توان از آوای خروس سحرگاهی هم پیام خدا را شنید که می فرماید ( سحرها با یاد خدا بیدار باش چون کاروان نیکبختی همیشه سحر بار می کند ) و به قول حافظ : می سبو و شکر خواب صبحدم تا چند ؟        به عذر نیم شبی کوش و ناله سحری

و اینکه سحرها حاجت ها برآورده می شود زمانی که فاصله شب با روز کوتاه می گردد و تاریکی جای خود را به صبح صادق می دهد آرامشی عمیق سراسر گیتی را فرا می گیرد و کسانی که چشم و گوش بصیرت دارند صدای پای این آرامش را در سکوت سحر ، به وضوح می شنوند و زمان آماده پذیرش یکدیگر گو نیست و این بهترین مواقع برای طلب حاجات است به قول حافظ :

سحر با باد می گفتم حدیث آرزومندی           خطاب آمد که واسق شو ز الطاف خداوندی

و سعدی علیه الرحمه می فرماید : یوسف صدیق در خشک سالی مصر سیر نخوردی که گرسنگان را فراموش نکند .

و خلاصه کلام اینکه روزه نقطه عطفی است برای یک مسلمان و تبلیغاتیست جسمانی و روحی و شفاهی و تشریحی برای معرفی یک انسان مسلمان از نامسلمان

دست از مس وجود چو مردان ره بشوی                 تا کیمیای عشق بیابی ّ و زر شوی