سعدى مى گوید:
بنى آدم اعضاى یکدیگرند - که در آفرینش زیک گوهرند
چو عضوى به درد آورد روزگار - دگر عضوها را نماند قرار
مرحوم حاج شیخ عبّاس قمى در سفینة البحار روایتى نقل مى فرماید که گویا این شعر اقتباس از آن است.(1 )
اگر کسى در امثال و حِکَم و اشعار تتّبع کند، مى تواند مجموعه ى بزرگى از آثار جمع آورى نماید. در روایت این مضمون آمده است که:

گاهى مؤمن به غصّه و اندوه مبتلا مى شود و سبب آن را نمى داند. سبب آن ابتلا مؤمن دیگرى است به بلایى در اقصى نقطه هاى عالم. و گاهى رفع بلا از او، موجب شادى مؤمنین دیگر است. و گاهى یک مؤمن موجب رحمت و برکات براى مؤمنین دیگر مى شود.

آیا با این همه بلاها که براى مسلمانان به خصوص براى شیعه وارد مى شود، ما نباید هیچ غم و اندوه داشته باشیم؟ آیا باید بى تفاوت باشیم؟! یا باید حال ما در نگرانى و ناراحتى مثل این باشد که بلا بر سر خود ما مى بارد؟!

یکى از علایم آخرالزّمان و قیام و ظهور حضرت مهدى ـ عجّل اللّه تعالى فرجه الشّریف ـ آن است که: «عِنْدَ قَسْوَةِ الْقُلُوبِ» هنگام سنگدلى مردم. (2)

در توقیع شریف به نقل از حضرت حجّت ـ عجّل اللّه تعالى فرجه الشّریف ـ به این صورت آمده است: «وَ ذلِکَ بَعْدَ طُولِ الاْءَمَدِ وَ قَسْوَةِ الْقُلوُبِ وَامْتِلاءِ الاْءَرْضِ جَوْرا.»؛ (ظهور بعد از گذشت زمان طولانى و سنگدل شدن مردم و پُر شدن زمین از ستم، خواهد بود.) در هر حال، با ما اتمام حجّت کرده اند که اگر در این زمان تکلیف خود را بدانیم و بدان عمل نماییم، باید از خوشحالى کلاهمان را به هوا بیندازیم، و در مواردى که اصالت برائت جارى نیست ـ مثل موارد دِماء و اموال خطیره و اَعْراض، و اسلام و ضروریات دین ـ به احتیاط عمل کنیم.

 پی نوشت ها:

 1. تا آن جا که ما تفحّص کرده ایم، این مضمون به صورتهاى مختلف در جوامع روایى آمده است، ولى در همه ى آنها سخن از مؤمنان است، نه همه ى انسانها و بنى آدم. بنابر این، این روایات بیانگر ارتباط روحى شدید میان خصوص مؤمنان مى باشد، نه همه ى انسانها. ر.ک: اصول کافى، ج 2، ص 166؛ بحارالانوار، ج 20، ص 127؛ ج 58، ص 148 و 150؛ ج 71، ص 234، 268، 274، 277 و 280 ؛ مستدرک الوسائل، ج 12، ص 217 و 424.

2. ر.ک: بحارالانوار، ج 51، ص 163؛ ج 52، ص 151؛ ج 53، ص 318؛ احتجاج، ج 2، ص 478؛ اعلام الورى، ص 445؛ خرائج، ج 3، ص 1129؛ الصراط المستقیم، ج 2، ص 236؛ غیبة الطوسى، ص 395؛ و کمال الدّین، ج 2، ص 516.

منبع: پایگاه اینترنتی مرکز تنظیم و نشر آثار آیت الله بهجت